Περιοδοντίτιδα και Συστηματικά Νοσήματα
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει έντονο ερευνητικό ενδιαφέρον γύρω από την αλληλεπίδραση που υπάρχει μεταξύ περιοδοντίτιδας και συστηματικών νοσημάτων. Η αρχή έγινε με έρευνες που βασιζόμενες σε στατιστικά στοιχεία, έδειχναν πως ασθενείς με περιοδοντίτιδα είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να έχουν και άλλα συστηματικά και πιο σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως προβλήματα με την εγκυμοσύνη, προβλήματα από το καρδιαγγειακό σύστημα, σακχαρώδη διαβήτη, νεφρική νόσο ακόμα και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
Ποια τα επιστημονικά δεδομένα;
Πέρα όμως από την στατιστική συσχέτιση των παραπάνω, υπάρχει και η επαλήθευση με βάση επιστημονικά δεδομένα και μελέτες που συνδέουν την περιοδοντίτιδα με τα συστηματικά αυτά νοσήματα μέσω ενός μηχανισμού απομακρυσμένης προσβολής διαφόρων οργάνων. Η περιοδοντίτιδα σαν φλεγμονώδης νόσος που είναι, έχει τη δυνατότητα μέσω τοξικών προϊόντων των μικροβίων (τοξινών) να επηρεάσει τη λειτουργία και άλλων οργάνων, όπως η καρδιά, τα αγγεία, οι νεφροί, το πάγκρεας ακόμα και τους πνεύμονες. Παράλληλα, μπορεί μέσω της κυκλοφορίας του αίματος να γίνει διασπορά ακόμα και αυτών των ίδιων των μικροβίων, τα οποία μπορεί να αποικίσουν και να προσβάλλουν απομακρυσμένα όργανα, με δυσμενείες συνέπειες.
Έχει ήδη μελετηθεί σε βάθος η σχέση της περιοδοντίτιδας και εγκυμοσύνης. Μελέτες έχουν δείξει ότι γυναίκες που έχουν περιοδοντίτιδα, η οποία δεν έχει τεθεί υπό έλεγχο, μπορεί κατά την εγκυμοσύνη να εμφανίσουν ραγδαία επιδείνωση της καταστάσεως τους. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μεγάλη καταστροφή των ιστών από την εξέλιξη της νόσου, γεγονός που έχει ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες για το μέλλον των δοντιών τους. Υπάρχει όμως και μια άλλη πλευρά του νομίσματος, επίσης σημαντική. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι έγκυες αυτές έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να φέρουν στον κόσμο παιδιά με χαμηλό σωματικό βάρος (κάτω από 2.200) και να έχουν έναν πρόωρο τοκετό (πριν από τις 36 εβδομάδες κύησης). Μάλιστα ο κίνδυνος του πρόωρου τοκετού φαίνεται να συσχετίζεται άμεσα με το βαθμό εξέλιξης της νόσου.
Μια άλλη ομάδα νοσημάτων που σχετίζονται με την περιοδοντίτιδα είναι οι καρδιαγγειακές παθήσεις. Οι ασθενείς που έχουν περιοδοντίτιδα έχουν αυξημένο κίνδυνο για ανάπτυξη καρδιαγγειακών προβλημάτων από ότι οι ασθενείς που έχουν υγιή ούλα. Εδώ ο μηχανισμός σύνδεσης των δύο νοσημάτων έχει μελετηθεί σε βάθος και έχει επιβεβαιωθεί με πολλαπλές ανεξάρτητες μελέτες. Ο μηχανισμός σύνδεσης έχει να κάνει με την δημιουργία της αθηρωματικής πλάκας. Οι αρτηρίες μειώνονται σε εύρος και η ροή του αίματος μέσα από αυτές μειώνεται. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία για τις μικρές αρτηρίες που τροφοδοτούν την καρδιά (το μυοκάρδιο), τους νεφρούς, τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού αλλά και τον εγκέφαλο. Παράλληλα, μπορεί μικρά έμβολά να αποσπαστούν από την αθηρωματική πλάκα από το τοίχωμα των αρτηριών και έτσι να αποφράξουν τελείως τον αυλό των αγγείων. Είναι λοιπόν ευνόητο ότι η ύπαρξη της Περιοδοντικής νόσου αυξάνει τον κίνδυνο εμφράγματος αλλά και εγκεφαλικού επεισοδίου, με όλες τις δυσμενείς επιπτώσεις για την υγεία αλλά και για την επιβίωση του ασθενούς.
Οι επιδράσεις της περιοδοντίτιδας δεν σταματούν εδώ όμως. Οι ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη εμφανίζουν μεγαλύτερη προδιάθεση στην ανάπτυξη περιοδοντίτιδας. Είναι τόσο ισχυρή η συσχέτιση ώστε η περιοδοντίτιδα να αποκαλείται η έκτη επιπλοκή του σακχαρώδους διαβήτη. Όμως και εδώ υπάρχει αμφίδρομη σχέση. Ο έλεγχος της περιοδοντίτιδας και η επίτευξη καλής υγείας των ούλων βελτιώνει τον έλεγχο του σακχαρώδη διαβήτη. Οι τιμές του σακχάρου στο αίμα πέφτουν και ο μακροχρόνιος έλεγχος γίνεται πιο εύκολος.
Ακόμα και οι ασθενείς που πάσχουν από χρόνια νεφρική νόσο ή βρίσκονται υπό καθεστώς αιμοκάθαρσης έχουν να ωφεληθούν από την Περιοδοντική θεραπεία. Έχει βρεθεί πως αυτή οδηγεί σε μείωση των δεικτών της συστηματικής φλεγμονής που κυκλοφορούν στο αίμα. Ακόμα και ασθενείς που έχουν δεχθεί μεταμοσχευμένο νεφρό ωφελούνται αφού εργασίες δείχνουν πως υπάρχει καλύτερη ανοχή και αντοχή του μοσχεύματος από τον οργανισμό του ασθενούς.
Πρόληψη και θεραπεία
Από τα παραπάνω είναι φανερό ότι ο έλεγχος της περιοδοντίτιδας μόνο όφελος μπορεί να αποφέρει. Η θεραπεία της είναι αποδεδειγμένη και ασφαλής ακόμα και για ασθενείς με συστηματικά νοσήματα. Ήδη σε πολλές χώρες της Ευρώπης υπάρχουν καμπάνιες ενημέρωσης για τα οφέλη μιας τέτοιας θεραπείας, αφού είναι ευνόητο ότι με μια τόσο απλή παρέμβαση μπορεί να μειωθεί ο σχετικός κίνδυνος του ασθενούς για πολύ σοβαρά συστηματικά νοσήματα όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, ο κίνδυνος ενός εμφράγματος ή ενός εγκεφαλικού επεισοδίου.
Η μόνη λογική σύσταση που μπορούμε να κάνουμε είναι να γίνεται συχνός έλεγχος της υγείας των ούλων και αν ανιχνευθεί οποιοδήποτε πρόβλημα τότε να προγραμματίζεται η κατάλληλη θεραπεία. Και μόνο το γεγονώς πως οι έρευνες δείχνουν οτι η περιοδοντική θεραπεία μπορεί να συντελέσει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης μιας πλειάδας συστηματικών νοσημάτων, είναι ένας βασικός λόγος για τον οποίο ο ασθενείς πρέπει να αναζητήσει την περιοδοντική θεραπεία.
